Pontes stelde op 20 oktober 2025 in Wilrijk het eerste aquamatietoestel van België voor en schrijft daarmee geschiedenis. Het is de start van een baanbrekend proefproject dat samen met wetenschappelijke instanties onderzoekt of aquamatie een volwaardige derde uitvaartmogelijkheid kan worden naast begraven en cremeren.
Pontes kiest voor de term ‘aquamatie’, hoewel internationaal de term ‘resomatie’ ook vaak gebruikt wordt. Aquamatie verwijst immers duidelijker naar wat het proces inhoudt en is op die manier ook toegankelijker.
“Met aquamatie zetten we een nieuwe stap in de evolutie van de uitvaartzorg”, zegt Tom Wustenberghs, algemeen directeur van Pontes. “We willen families een derde keuze geven. Aquamatie kan een zachter alternatief zijn: geen vuur, geen aarde, maar een serene en innovatieve methode om afscheid te nemen. Aquamatie is geen vervanging van begraven of cremeren, wel een volwaardige aanvulling. Pontes wil hier als pionier in België de weg tonen.”
Het proces dat aan de basis ligt van aquamatie heet alkalische hydrolyse. Het lichaam wordt geplaatst in een gesloten cilinder die gevuld wordt met warm water en kaliumhydroxide. Onder hoge druk en een temperatuur van 150 à 160 graden breekt het lichaam op natuurlijke wijze af. Na vier uur blijft een poreus beendergestel over dat, net als bij crematie, wordt vermalen tot as en meegegeven wordt aan de nabestaanden. Voor families verandert er dus weinig aan de beleving van het afscheid.
Start van een uniek proefproject
“Hoewel het systeem technisch beproefd is in het buitenland, willen we in Vlaanderen niet over één nacht ijs gaan”, zegt Tom Wustenberghs. De levering van het toestel in Wilrijk luidt de start in van een reeks proefaquamaties, in samenwerking met onderzoekers en experten van KU Leuven, Universiteit Antwerpen, VITO, VMM en Aquafin. Het volledige proces wordt getest en verder geoptimaliseerd met behulp van lichamen die aan de wetenschap werden geschonken. De onderzoekers brengen de impact gedetailleerd in kaart: van de medische veiligheid tot de stoffen die na afloop overblijven en de manier waarop de restvloeistof, het residu, op een verantwoorde manier verwerkt kan worden.
“We willen dit grondig en wetenschappelijk onderbouwen voor aquamatie in Vlaanderen kan worden aangeboden”, benadrukt Wustenberghs. “Het gaat niet enkel om milieuaspecten, maar ook om medische factoren en maatschappelijk draagvlak.”
Internationale trend, Vlaamse primeur
De eerste resultaten van het proefproject worden verwacht in 2026.
Met dit project bevestigt Pontes zijn pioniersrol in de Benelux. Wereldwijd wint aquamatie steeds meer terrein. In de Verenigde Staten is de methode inmiddels toegelaten in meer dan dertig staten en ook in Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Ierland wordt ze toegepast. Nederland en het Verenigd Koninkrijk werken aan een wettelijk kader; nu start Pontes met het eerste Belgische proefproject.
“De manier waarop we omgaan met afscheid nemen, evolueert mee met de samenleving. Met aquamatie willen we een toekomstgerichte uitvaartvorm ontwikkelen die families meer keuzevrijheid biedt, met respect voor traditie én voor de gevoeligheden die bij dit thema horen. Het is een nieuw hoofdstuk dat we samen met onze partners stap voor stap willen schrijven”, besluit Wustenberghs.
Ook Vlaams minister Crevits van Binnenland Hilde Crevits woonde maandag de voorstelling van het aquamatietoestel bij: “Het is lang geleden dat er een nieuwe uitvaartvorm werd onderzocht. De wetenschappelijke resultaten van dit proefproject zijn belangrijk om te bepalen of we in de toekomst de keuzemogelijkheden om afscheid te nemen van een dierbare kunnen uitbreiden met aquamatie. Voor mij is het essentieel dat we dit grondig onderzoeken en dat een aantal voorwaarden ingevuld zijn. Zo moet er zeker een ethisch kader uitgewerkt worden dat garandeert dat deze nieuwe uitvaartvorm verloopt met respect voor het lichaam van de overledene. Ook bij de Hoge Gezondheidsraad heb ik een advies opgevraagd. Op basis van alle adviezen en resultaten zullen we vanuit Vlaanderen beslissen of we deze nieuwe uitvaartvorm toelaten in onze regio”